Liturgische kleur: groen

Zomertijd

Schittert door de volheid van kleuren, de uitgroei van planten, dieren en bomen. De verhalen over God en zijn volk, over Jezus en zijn weg worden in de liturgie gelezen, en veel heiligen en martelaren – hun kleur is bloedrood – bevolken de kerkelijke kalender.

Als de zon het hoogst staat, op 24 juni, vieren we de geboorte van Johannes de Doper.  ‘Ik moet minder worden opdat hij groter wordt’ zegt Johannes als hij met Jezus in aanraking komt.
En als de hitte het hevigst is en de lucht trilt vieren we de gedaanteverandering op de berg, de transfiguratie, op 6 augustus.

In de R.K. traditie is de zondag na Trinitatis Sacramentszondag.

Wanneer de vakanties ten einde zijn en de scholen weer beginnen, starten veel Protestante gemeenten het nieuwe kerkelijke jaar op de 2e zondag van september, de startzondag.

 

Tijd voor de schepping, de aarde

Tijdens de eerste Europese Oecumenische Kerkenconferentie  in 1989 (Bazel)  stond  de samenhang van vrede, gerechtigheid en de zorg voor de schepping centraal. Als antwoord daarop liet de oecumenische patriarch  van de orthodoxe kerken Dimitrios I op 1 september 1989 een oproep uitgaan om de komende veertig dagen in gebed, doen en laten, extra aandacht te besteden aan onze zorg voor onze aarde. Dit  is uitgegroeid tot een oproep van de gezamenlijke Europese Kerken, katholiek, protestant en orthodox om van 1 september tot de 2e zondag in oktober  in een viering en daarbuiten onze gelovige betrokkenheid op God en de schepping zichtbaar te maken in woord en daad.  De eerste dag van september is uitgeroepen tot gebedsdag voor de schepping.

888

‘Het duister, de macht van de dood,
verdween voor het licht dat God baarde;
het licht was zijn schepping tot brood,
de vrucht was het leven op aarde.

Licht zal er zijn waar zijn stem
het lied zingt van hemel en aarde’.

88

Uit: De oorsprong van leven en licht,
Nieuwe Liedboek 986
tekst: René van Loenen

 

symboliek

De thema’s in de zomertijd zijn divers. Daarom is er geen sprake van typerende symbolen voor deze groene tijd.
Ga zelf na of de lezingen aanleiding geven tot het gebruiken van een bepaald voorwerp, een bepaalde kleur of geurende bloemen

Veel bloemen en planten uit de tuin zijn geschikt om mee te werken. Een aantal daarvan kan ergens naar verwijzen, bijvoorbeeld:

• Anjer – lijden (enkelvoudig-bloem als een nagel, een spijker)
• Aronskelk – staf van Aaron (bloeiwijze)
• Bies – water (biezenmandje Mozes)
• Brandende Liefde (Lychnis)
• Dille – bijbels kruid
• Duifkruid (Scabiosa) – naam: duif/ beeld van de Geest
• Duizendblad (Achillea) – Jozefskruid (geneeskrachtig kruid, geneest wonden)
• Goudsbloem – geloof, gehoorzaamheid, Mariabloem. Geneeskruid (Calendula zalf)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

• Gras – vergankelijkheid (Jesaja 40, 6-8, Psalm 90,50
• Guldenroede – gulden= goud
• Iris – boog/ regenboog – drievuldigheid
• Kalebas – groeikracht
• Kamille – geneeskruid
• Klokjesbloem – naam: klok-geroepen worden
• Kogeldistel/ Kruisdistel – distel: lijden
• Korenbloem – blauw- hemelse kleur/ Maria bloem; trouw tussen het koren
• Koriander – bijbels gewas/kruid
• Lavendel – geur

 

 

 

 

 

 

 

 

• Lelie – wit: onschuld zuiverheid (Madonnalelie)
• Margriet – margarite =parel
• Monnikskap – naam
• Mosterd – bijbels kruid als beeld van groeikracht
• Munt – bijbels kruid
• Passiebloem – lijden
• Roos – liefde
• Vrouwenmantel – naam
• Wonderboom – bescherming Jona 4,6
• Zonnebloem (diverse Helianthen) – gelijkenis met de zon, beeld van God
• Zonnehoed (Rudbeckia)

 

 

 

 

 

 

 

 

 Materialen

Andere goede tuinplanten voor bloemwerk zijn bijvoorbeeld:
ridderspoor, allerlei Erigerons soorten (fijnstraal), gipskruid, bergamotplant (Monarda), kattestaart (Liatris), lupine, Phlox, Zeeuws Knoopje (Astrantia) en dahlia’s.
Goede zaaibloemen (een- en tweejarige) zijn bijvoorbeeld:
Amaranthus, Cosmea, duizendschoon, ganzebloem, Juffertje in het groen, kaasjeskruid, kattesnor, leeuwebek, Malope, Nicandra, zomeraster, Zinnia)
Bladmateriaal bijvoorbeeld:
Hosta, klimop, Ligularia, Pachysandra, mansoor.

 

Schikkingen

 

 

 

 

 

 

 

Er is geen specifieke opbouw in de lezingen in de zomer. Afhankelijk van het jaar worden met name gelijkenissen gelezen uit Matteüs (A-jaar), Marcus (B-jaar) of Lucas (C-jaar). Klik hier voor informatie over het ABC-jaar.  Wel kan men kiezen voor een vaste omlijsting, raamwerk, centrum of achtergrond. Bijvoorbeeld:

 

• Leven in de groene tijd: een raamwerk met daarin gespannen een groen doek, de liturgische kleur van de zomer.
• Bijbelverhalen als voedsel voor de ziel: een raamwerk van korenaren, bijvoorbeeld gebonden rond een schilderijlijst.
• Lezen en Luisteren: de lezenaar met de bijbel als centrum
• Op zoek naar de kern: ontwerp in de kerkruimte een doolhof met bijvoorbeeld bakstenen of stro. Plaats in het midden daarvan het boeket van de week of een vaas met bloemen die een symbolische betekenis hebben (rozen, lelies, grassen, geurende bloemen)

 

 

 

 

Onderwerpen Zomer

Sint Jan, 24 juni
Sint Jacob, 25 juli
Maria Hemelvaart
Schepping
Ziekenzondag
Startzondag